1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
|
#use wml::debian::template title="Debian Sosyal Sözleşmesi, Sürüm 1.0" BARETITLE=true
#use wml::debian::translation-check translation="b8114b588961778dbd04974c1464a2f388a90c28"
#Translator: Ceviri Ekibi <debian-l10n-turkish@lists.debian.org>
# Original document: contract.html
# Author : Manoj Srivastava ( srivasta@tiamat.datasync.com )
# Created On : Wed Jul 2 12:47:56 1997
<p>
Sürüm 1.0, 5 Temmuz 1997'de onaylandı. 26 Nisan 2004'de onaylanan <a
href="social_contract">Sürüm 1.1</a> bu sürümün yerini almıştır.</p>
<p>Debian, Debian GNU/Linux sistemini üretenler, <strong>Debian Sosyal
Sözleşmesi</strong>'ni oluşturmuşlardır. Sözleşmenin parçası olan ve
başlangıcı itibarıyla, uyulması hususunda görüş birliğine vardığımız
bir dizi taahhütler olarak tasarlanan <a href="#guidelines">Debian
Özgür Yazılım Yönergeleri (DFSG)</a>'nin <a
href="https://opensource.org/osd.html">Açık Yazılım Tanımı</a>'na
esas teşkil etmesi özgür yazılım camiası tarafından benimsenmiştir.
<hr>
<h2>Özgür Yazılım Topluluğu ile "Sosyal Sözleşme"</h2>
<ol>
<li><p><strong>Debian %100 Özgür Yazılımdan ibaret bir sistem olarak kalacaktır</strong>
<p>Debian GNU/Linux dağıtımının tamamıyla özgür yazılımlardan
oluşması özelliğinin korunacağına söz veriyoruz. Özgür yazılımın
çok sayıda tanımı olduğundan, yazılımın "<em>özgür</em>" olup
olmadığını belirlemekte kullanacağımız yönergeleri aşağıda
veriyoruz. Özgür olmayan yazılımları geliştiren ve kullanan
kullanıcılarımıza destek vereceğiz; fakat sistemi özgür olmayan
yazılımlara ait bir unsura asla bağımlı kılmayacağız.</p>
<li><strong>Ürettiklerimizi yine Özgür Yazılım topluluğuyla
paylaşacağız</strong> <p>Debian sistemine yeni bileşenler yazdığımızda,
bunları özgür yazılım olarak lisanslayacağız. Özgür yazılımın yaygın şekilde
dağıtılması ve kullanılması için elimizden gelen en iyi sistemi yapmaya
çalışacağız. Sisteme dahil ettiğimiz yazılımlara ilişkin hata düzeltmeleri,
iyileştirmeler, kullanıcı istekleri vb.ni bu yazılımları geliştiren "<em>üst
geliştiricilere</em>" ileteceğiz.</p>
<li><p><strong>Sorunları gizlemeyeceğiz</strong>
<p>Hata-bildirimi veritabanının bütününü her zaman, herkese açık
tutacağız. Çevrimiçinde olan kullanıcılardan gelen hata
bildirimleri aynı anda diğer kullanıcılar tarafından da
görülecektir.</p>
<li><p><strong>Önceliklerimiz, kullanıcılarımız ve Özgür Yazılımdır</strong>
<p>Bizi, kullanıcılarımızın ve özgür-yazılım topluluğunun
ihtiyaçları yönlendirecektir. Önceliklerimizde onların istekleri
ön sırada yer alacaktır. Kullanıcılarımızın, çok sayıda farklı
bilgisayar ortamındaki çalışmalarında ortaya çıkacak ihtiyaçlarına
destek sunacağız. Debian sistemlerinde çalıştırılması düşünülen
ticarî yazılımlarla ilgilenmeyeceğiz; başkalarının Debian ve
ticarî yazılım içeren katma-değerli Debian dağıtımları
oluşturmasına herhangi bir ücret talep etmeksizin izin vereceğiz.
Bu hedefleri desteklemek gayesiyle, bu tip kullanımlara engel
hiçbir yasal kısıtlama taşımayan yüksek kalitede, %100 özgür
yazılımla oluşturulmuş tümleşik bir sistem sağlayacağız.</p>
<li><p><strong>Özgür-Yazılım Standartlarımızı karşılamayan programlar</strong>
<p>Bazı kullanıcılarımızın <a href="#guidelines">Debian Özgür
Yazılım Yönergeleri</a>'ne uymayan programlara da ihtiyaç
duyduklarını biliyoruz. Bu yüzden FTP arşivimizde
"<tt>contrib</tt>" ve "<tt>non-free</tt>" alanlarını oluşturduk.
Bu dizinlerdeki yazılımlar, Debian'la kullanılacak şekilde
yapılandırılmış olsalar bile, Debian sisteminin parçası değildir,
CD üreticilerinin bu alanlardaki programları CD'lerinde dağıtmaya
karar vermeden önce, lisanslarını okumalarını öneriyoruz. Sonuç
olarak, özgür olmayan programlar Debian sisteminin bir parçası
olmamasına rağmen, kullanımlarını destekliyor ve hata-takip
sistemi, e-posta listeleri gibi servisleri bu programlar için de
sağlıyoruz.
</ol>
<hr>
<h2 id="guidelines">Debian Özgür Yazılım Yönergeleri (DFSG)</h2>
<ol>
<li><p><strong>Özgür Yeniden Dağıtım</strong>
<p>Debian'da bulunan bir eser'e ait lisans, herhangi bir şahsın
çok sayıda farklı kaynaktan program içeren bir yazılım
topluluğunun (dağıtım) parçası olarak yazılımı satmasını veya
bağışlamasını kısıtlayamaz. Lisans, böyle bir satış için telif
bedeli veya başka bir ücret şart koşamaz.</p>
<li><p><strong>Kaynak Kod</strong>
<p>Program kaynak kodu içermeli ve kaynak kodla birlikte
derlenmiş formda dağıtıma da izin vermelidir.</p>
<li><p><strong>Türetilmiş Eserler</strong>
<p>Lisans; değişikliklere, türetilmiş eserlere ve bunların
orijinal yazılımın lisansında belirtilen şartlarla dağıtımına
izin vermelidir.</p>
<li><p><strong>Orijinal Kaynak Kodun Bütünlüğü</strong>
<p>Lisans, kaynak kodun değiştirilmiş halde dağıtımını,
<strong>sadece</strong> yeniden oluşturma sırasında programın
değiştirilmesini sağlayan "<tt>yama (patch) dosyaları</tt>"nın
kaynak kodla birlikte verilmesine müsaade etmesi halinde
kısıtlayabilir. Lisans, değiştirilmiş kaynak kodla oluşturulan
yazılımın dağıtımına sarahaten izin vermelidir. Lisans,
türetilmiş eserlerin orijinal yazılımdan farklı bir isim veya
sürüm numarası taşımasını şart koşabilir. (<em>Bu bir uzlaşmadır.
Debian grubu, program yazarlarını kaynak veya derlenmiş halde
olsun herhangi bir dosyanın değiştirilmesini kısıtlamamaya teşvik
eder.</em>)</p>
<li><p><strong>Kişi veya Zümre Ayırımı Gözetmemek</strong>
<p>Lisans, hiçbir kişi veya zümre arasında ayırım yapmamalıdır.</p>
<li><p><strong>Çalışma Alanı Ayırımı Yapmamak</strong>
<p>Lisans, herhangi bir özel çalışma sahasında programın
kullanımını kısıtlamamalıdır. Örneğin, programın ticari sahada
veya genetik araştırmalarda kullanılması kısıtlanamaz.</p>
<li><p><strong>Lisans'ın Dağıtımı</strong>
<p>Programın ilişiğinde bildirilen haklar, kendileri için ilâve
bir lisans gerektirmeden, yeniden dağıtımla programın ulaştığı
herkes için geçerli olmalıdır.</p>
<li><p><strong>Lisans Debian'a Özel Olmamalıdır</strong>
<p>Programın ilişiğinde bildirilen haklar, programın Debian
sisteminin bir cüzü olması şartına bağlı olmamalıdır. Programın
Debian'dan çıkartılması ve Debian olmaksızın, fakat program
lisansının öngördüğü şartlar altında kullanılması veya
dağıtılması halinde programın yeniden dağıtımla kendilerine
ulaştığı bütün taraflar Debian sisteminde tanınanlarla aynı
haklara sahip olmalıdır.</p>
<li><p><strong>Lisans Diğer Yazılımların Kullanım Haklarına Karışmamalıdır</strong>
<p>Lisans, birlikte dağıtıldığı diğer lisanslı yazılımlar
üzerine kısıtlama koymamalıdır. Örneğin, lisans aynı ortamda
dağıtılan diğer programların özgür olması gerektiğinde ısrar
etmemelidir.</p>
<li><p><strong>Örnek Lisanslar</strong>
<p>"<strong><a href="https://www.gnu.org/copyleft/gpl.html">GPL</a></strong>",
"<strong><a href="https://opensource.org/licenses/BSD-3-Clause">BSD</a></strong>", ve
"<strong><a href="https://perldoc.perl.org/perlartistic.html">Artistik</a></strong>"
lisanslar "<em>özgür</em>" olduğunu değerlendirdiğimiz
lisanslardır.
</ol>
<p><em>"Özgür yazılım topluluğu ile sosyal sözleşme" kavramı Ean
Schuessler tarafından önerilmiştir. Bu belgenin taslağı Bruce Perens
tarafından yazılmış ve diğer Debian geliştiricileri tarafından Temmuz
1997'de bir ay süren bir e-posta konferansı boyunca düzenlenerek
Debian Projesinin resmî hareket tarzı olarak
<a
href="https://lists.debian.org/debian-announce/debian-announce-1997/msg00017.html">
kabul edilmiştir</a></em></p>.
<p><em>Bruce Perens, daha sonraları Debian'a özel bölümleri Debian
Özgür Yazılım Yönergelerinden çıkararak <a
href="https://opensource.org/docs/definition.php">“Açık
Yazılım Tanımı”</a>ını yazmıştır.</em></p>
<p><em>Diğer kuruluşlar bu belgeyi aynen veya değiştirerek
kullanabilirler. Böyle yapmanız halinde, lütfen Debian projesine
referans verin.</em>
|
