diff options
author | Trần Ngọc Quân <vnwildman-guest> | 2015-07-19 03:21:23 +0000 |
---|---|---|
committer | Trần Ngọc Quân <vnwildman-guest> | 2015-07-19 03:21:23 +0000 |
commit | 3c609606899b8a73147f9f7d8da19750abd7ac51 (patch) | |
tree | 8163262895e3d02ffa5d37fe057bf3a9c0da2d52 /vietnamese/intro | |
parent | a95c84cb64cab5152673c334d494b9efba9cd8b6 (diff) |
add translation: thanks to Le Thi Minh
CVS version numbers
vietnamese/intro/about.wml: INITIAL -> 1.1
Diffstat (limited to 'vietnamese/intro')
-rwxr-xr-x | vietnamese/intro/about.wml | 222 |
1 files changed, 222 insertions, 0 deletions
diff --git a/vietnamese/intro/about.wml b/vietnamese/intro/about.wml new file mode 100755 index 00000000000..c0c2f3f06f2 --- /dev/null +++ b/vietnamese/intro/about.wml @@ -0,0 +1,222 @@ +#use wml::debian::template title="Giới thiệu về Debian" +#use wml::debian::translation-check translation="1.71" maintainer="Lê Thị Minh, Trần Ngọc Quân" +#include "$(ENGLISHDIR)/releases/info" + +<ul class="toc"> +<li><a href="#what">Debian là gì?</a> +<li><a href="#free">Tất cả đều miễn phí?</a> +<li><a href="#CD"> Bạn bảo miễn phí, nhưng sao đĩa CD/băng thông lại tốn tiền!</a> +<li><a href="#disbelief">Hầu hết phần mềm đều trị giá hơn 100 đô la. Sao lại cho không?</a> +<li><a href="#hardware">Phần cứng nào được hỗ trợ?</a> +<li><a href="#info">Tôi cần thêm thông tin trước khi quyết định.</a> +<li><a href="#why"> Tôi vẫn chưa thấy thuyết phục. Ưu và nhược điểm của Debian là gì?</a> +<li><a href="#install">Làm thế nào để cài đặt Debian?</a> +<li><a href="#support"> Tôi không thể tự cài đặt. Phải liên hệ ở đâu để được hỗ trợ?</a> +<li><a href="#who">Vậy rốt cuộc các bạn là ai?</a> +<li><a href="#users">Ai sử dụng Debian?</a> +<li><a href="#history">Debian đã bắt đầu như thế nào?</a> +</ul> + +<h2><a name="what">Debian là gì?</a></h2> + +<p><a href="$(HOME)/">Dự án Debian</a> là một tổ chức gồm các cá nhân có cùng +chung mục tiêu tạo nên một hệ điều hành <a href="free">tự do</a>. +Hệ điều hành mà chúng tôi tạo ra được gọi là <strong>Debian</strong>.</p> + +<p>Hệ điều hành là một tập hợp các tiện ích và các chương trình cơ bản giúp +máy tính hoạt động. Phần cốt lõi của một hệ điều hành chính là hạt nhân. +Nhân là thành phần cốt yếu nhất bên trong máy tính và nó thực hiện tất cả các +nhiệm vụ cơ bản và còn giúp khởi động các chương trình khác.</p> + +<p>Hiện tại các hệ thống Debian sử dụng nhân <a href="https://www.kernel.org/">Linux</a> +hoặc nhân <a href="http://www.freebsd.org/">FreeBSD</a>. +Linux là một phiên bản phần mềm được viết đầu tiên bởi +<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linus_Torvalds">Linus Torvalds</a> +và tiếp sau đó được hỗ trợ bởi hàng ngàn lập trình viên trên toàn thế giới. +FreeBSD là một hệ điều hành bao gồm một nhân và phần mềm khác.</p> + +<p>Tuy nhiên, đang tiến hành các công việc để cung cấp Debian cho các nhân khác, +chủ yếu cho <a href="http://www.gnu.org/software/hurd/hurd.html">Hurd</a>. +Hurd là một tập hợp các máy chủ chạy trên các vi nhân (chẳng hạn như Mach) +để thực hiện các tính năng khác nhau. Hurd là phần mềm miễn phí được sản xuất bởi +<a href="http://www.gnu.org/">dự án GNU</a>.</p> + +<p>Phần lớn các công cụ cơ bản để bổ xung vào hệ điều hành xuất phát từ +<a href="http://www.gnu.org/">dự án GNU </a>; do đó mới được gọi là: +GNU/Linux, GNU/kFreeBSD, và GNU/Hurd. Các công cụ này đều miễn phí.</p> + +<p>Tất nhiên, điều mà mọi người muốn là một phần mềm ứng dụng: +các chương trình giúp họ hoàn thành những gì họ muốn, từ chỉnh sửa tài liệu đến +điều hành kinh doanh rồi chơi trò chơi và cả viết thêm nhiều phần mềm khác. +Debian có hơn <packages_in_stable> <a href="$(DISTRIB)/packages">gói</a> +(phần mềm được biên dịch sẵn và được đóng gói theo định dạng chuẩn giúp bạn +dễ dàng cài đặt trên máy tính), bộ quản lý gói (APT), và các tiện ích khác +có thể giúp quản lý hàng ngàn gói phần mềm trên hàng ngàn máy tính với cách cài +đặt hết sức dễ dàng như cài đặt một ứng dụng đơn giản. +Tất cả đều <a href="free">miễn phí</a>.</p> + +<p>Tương tự một tòa tháp, đáy tháp chính là hạt nhân. Phần tiếp theo là các công +cụ cơ bản. Kế đến là tất cả phần mềm chạy trên máy tính. Và đỉnh tháp chính là +Debian — được cơ cấu tổ chức chặt chẽ và bố trí phù hợp để tất cả +cùng vận hành ăn khớp với nhau.</p> + +<h2>Tất cả đều <a href="free" name="free">miễn phí?</a></h2> + +<p>Có lẽ bạn đang tự hỏi: tại sao mọi người lại dành nhiều thời gian của bản +thân ra để viết phần mềm, đóng gói kỹ lưỡng, và sau đó lại <EM>đem cho</EM> đi? +Câu trả lời cũng đa dạng như số người đóng góp vậy. Một số người thích giúp đỡ +người khác. Số khác viết chương trình với mục đích để tìm hiểu thêm về máy tính. +Và ngày càng nhiều người tìm cách tránh sự lạm phát giá phần mềm. Một số đông +góp lời cảm ơn vì tất cả các phần mềm miễn phí hữu ích mà họ nhận được từ những +người khác. Nhiều người trong giới học thuật tạo ra phần mềm miễn phí để giúp +đưa các kết quả nghiên cứu của họ vào sử dụng rộng rãi hơn. Các doanh nghiệp +giúp duy trì phần mềm miễn phí để họ có thể lên tiếng về việc nó phát triển như thế nào. +Để có được tính năng mới thì không có cách nào nhanh hơn ngoài cách tự mình thực hiện! +Tất nhiên, rất nhiều người trong chúng ta thấy vui thú với điều này!</p> + +<p>Debian cam kết miễn phí các phần mềm mà chúng tôi nghĩ rằng nó sẽ có ích nếu +cam kết đó đã được chính thức hóa bằng một văn bản. Do vậy, +<a href="$(HOME)/social_contract">khế ước xã hội</a> của chúng tôi ra đời.</p> + +<p>Mặc dù Debian tin tưởng vào phần mềm tự do, nhưng có những trường hợp người +ta muốn hoặc cần phải cài đặt các phần mềm không tự do vào máy của họ. Bất cứ +khi nào có thể, Debian sẽ hỗ trợ việc này. Thậm chí có một số lượng lớn các gói +mà nhiệm vụ duy nhất của chúng là cài đặt phần mềm không tự do vào hệ thống Debian.</p> + +<h2><a name="CD">Bạn nói miễn phí, nhưng sao đĩa CD/băng thông lại tốn tiền!</a></h2> + +<p>Bạn có thể đang thắc mắc là: Nếu phần mềm miễn phí, thì tại sao tôi phải trả +tiền đĩa CD cho nhà cung cấp, hoặc phải chi trả cho nhà cung cấp ISP để tải về?</p> + +<p>Khi mua một đĩa CD, nghĩa là bạn đang trả tiền cho thời gian của một ai đó, +vốn bỏ ra để làm các ổ đĩa, và rủi ro (trong trường hợp họ không bán được hết. +Nói cách khác, bạn đang trả tiền cho một phương tiện vật lý được sử dụng để phân +phối phần mềm, chứ không phải trả tiền mua phần mềm.</p> + +<p>Khi dùng từ "free", chúng ta đang đề cập đến phần mềm <strong>tự do</strong>, +chứ không phải là <q>miễn phí</q>. Bạn có thể đọc thêm tại +<a href="free">Lý giải của chúng tôi về phần mềm tự do"</a> và +<a href="http://www.gnu.org/philosophy/free-sw">Tổ chức phần mềm tự do nói gì</a> +về chủ đề này.</p> + +<h2><a name="disbelief">Hầu hết phần mềm đều trị giá hơn 100$. Sao lại cho không?</a></h2> + +<p>Một câu hỏi hay hơn là làm thế nào để các công ty phần mềm xoay sở với chi +phí quá lớn? Phần mềm không giống như làm ra một chiếc xe hơi. Một khi bạn tạo +ra một bản sao của phần mềm, chi phí sản xuất thêm triệu bản nữa chỉ là con số +nhỏ (đó là lý do vì sao Microsoft có hàng tỷ đôla trong ngân hàng).</p> + +<p>Hãy nhìn theo một cách khác: nếu bạn có sẵn một nguồn cung cấp cát vô tận ở +ngay trong chính sân nhà thì bạn có thể sẵn sàng đem cho đi. Dù rằng, việc bỏ ra +chi phí chuyên chở đến người khác sẽ được coi là dại dột. Bạn sẽ khiến họ tự đến +và lấy (tương đương với việc tải ngoài mạng) hoặc họ có thể trả tiền cho người +khác để họ mang đến tận nơi (tương đương với việc mua một đĩa CD). Đây chính là +cách Debian hoạt động và cũng là lý do tại sao hầu hết các đĩa CD/DVD đều rẻ như +vậy (chỉ khoảng 12 USD cho 4 đĩa DVD).</p> + +<p>Debian không kiếm tiền bằng cách bán đĩa CD. Trong khi đó, các chi phí như +đăng ký tên miền và phần cứng lại cần tiền để chi trả. Vì vậy, chúng tôi khuyến +cáo các bạn nên mua đĩa CD từ <a href="../CD/vendors/">những nhà cung cấp đĩa CD</a> +của chúng tôi để <a href="$(HOME)/donations">quyên góp</a> một phần cho Debian. +<h2><a name="hardware">Phần cứng nào được hỗ trợ?</a></h2></p> + +<p>Debian sẽ chạy trên hầu hết các máy tính cá nhân, bao gồm cả các dòng máy cũ. +Mỗi phiên bản mới của Debian thường hỗ trợ lượng lớn các kiến trúc máy tính. Về +danh sách đầy đủ các dòng máy tính được hỗ trợ, vui lòng tham khảo +<a href="../releases/stable/">tài liệu dành cho phiên bản ổn định</a>.</p> + +<p>Hầu như tất cả các phần cứng phổ biến đều được hỗ trợ. Nếu bạn muốn chắc chắn +rằng tất cả các thiết bị kết nối với máy tính của bạn đều được hỗ trợ, vui lòng kiểm tra +<a href="http://www.tldp.org/HOWTO/Hardware-HOWTO/">Khả năng tương thích phần cứng Linux HOWTO</a>. +</p> + +<p>Có một số công ty khiến việc hỗ trợ khó khăn vì không phát hành chi tiết kỹ +thuật cho phần cứng của họ. Điều này nghĩa là có khả năng bạn không thể sử dụng +phần cứng của họ với hệ điều hành GNU/Linux. Một số công ty cung cấp các trình +điều khiển không tự do, nhưng đó chính là vấn đề bởi vì các công ty có thể sau +đó ngừng kinh doanh hoặc ngừng hỗ trợ cho phần cứng bạn dùng. Chúng tôi khuyến +cáo bạn chỉ nên mua phần cứng từ các nhà sản xuất cung cấp các trình điều khiển +<a href="free">tự do</a> cho sản phẩm của họ.</p> + +<h2><a name="info">Tôi đang tìm thêm thông tin.</a></h2> + +<p>Bạn có thể tham khảo +<a href="$(DOC)/manuals/debian-faq/">các câu hỏi thường gặp</a> của chúng tôi.</p> + +<h2><a name="why">Tôi vẫn chưa thấy thuyết phục.</a></h2> + +<p>Đừng tin vào lời của chúng tôi - bạn hãy tự trải nghiệm Debian. Kể từ khi giá +thành dung lượng ổ cứng hạ, bạn có thể lưu trữ khoảng 2GB. Nếu bạn không muốn +hoặc không cần máy tính có môi trường đồ họa thì chỉ cần 600MB là đủ. Rất dễ +dàng cài đặt Debian ở dung lượng thêm này và có thể tồn tại song song với hệ +điều hành hiện tại của bạn. Nếu về sau bạn cần nhiều dung lượng hơn, bạn đơn +giản chỉ cần xóa một trong các hệ điều hành (và sau khi bạn thấy được sức mạnh +của hệ thống Debian, chúng tôi tin rằng bạn sẽ không xóa Debian).</p> + +<p>Thử một hệ điều hành mới đồng nghĩa bạn sẽ mất một ít thời gian quý báu của +bản thân, do đó việc bạn tiến hành đặt trước cũng là điều dễ hiểu. Vì lý do này, +chúng tôi đã biên soạn một danh sách +<a href="why_debian">các ưu và khuyết điểm của Debian</a>. Nó sẽ giúp bạn quyết +định xem liệu có đáng không. Chúng tôi hy vọng bạn sẽ đánh giá cao sự trung thực +và thẳng thắn của chúng tôi.</p> + +<h2><a name="install">Làm thế nào để cài đặt Debian?</a></h2> + +<p>Cách phổ biến nhất để cài đặt Debian là dùng đĩa CD, bạn có thể mua đĩa với +giá niêm yết tại một trong số nhiều nhà cung cấp CD của chúng tôi. Nếu bạn có +đường truyền Internet ổn định, bạn có thể tải về và cài đặt Debian qua Internet.</p> + +<p>Vui lòng xem +<a href="../distrib/">Trang thông tin của chúng tôi về cách cài đặt Debian</a> +để biết thêm thông tin.</p> + +<p>Nếu chưa, bạn có thể xem tại +<a href="http://www.tldp.org/HOWTO/Hardware-HOWTO/">Khả năng tương thích phần cứng Linux HOWTO</a>.</p> + +<p>Đừng quên xem qua <a href="$(DISTRIB)/packages">các gói phần mềm</a> +mà chúng tôi cung cấp (Hy vọng bạn sẽ không bị dọa bởi những con số tuyệt đối).</p> + +<h2><a name="support">Tôi không thể tự cài đặt. Làm thế nào để được hỗ trợ?</a></h2> + +<p>Bạn có thể tìm thấy hướng dẫn bằng cách đọc các tài liệu có sẵn trên trang +thông tin điện tử và cả trong các gói mà bạn có thể cài đặt trên hệ thống của bạn. +Bạn cũng có thể liên hệ chúng tôi qua các nhóm thư hoặc sử dụng IRC. Thậm chí có +thể thuê một tư vấn viên để thực hiện việc này.</p> + +<p>Vui lòng xem trang <a href="../doc/">tài liệu</a> và +<a href="../support">hỗ trợ</a> của chúng tôi để biết thêm thông tin.</p> + +<h2><a name="who">Vậy rốt cuộc bạn là ai?</a></h2> + +<p>Debian được tạo ra bởi hàng ngàn +<a href="$(DEVEL)/people">nhà phát triển</a> tích cực trên +<a href="$(DEVEL)/developers.loc">khắp thế giới</a> những người tình nguyện dành +thời gian của bản thân. Rất ít người trong số đó biết mặt nhau. Giao tiếp chủ +yếu thông qua thư điện tử (bó thư tại lists.debian.org) +và IRC (kênh Debian tại irc.debian.org).</p> + +<p>Debian có <a href="organization">cơ cấu tổ chức chặt chẽ</a>. Để biết thêm +thông tin cụ thể về Debian, xin vui lòng truy cập +<a href="$(DEVEL)/">góc của các nhà phát triển</a>.</p> + +<h2><a name="users">Ai sử dụng Debian?</a></h2> + +<p>Mặc dù chưa có thống kê chính xác (vì Debian không yêu cầu người dùng đăng ký), +bằng chứng khá rõ là Debian được sử dụng bởi một loạt các tổ chức lớn nhỏ, cũng +như hàng ngàn cá nhân. Xem trang thông tin <a href="../users/">ai đang dùng Debian?</a> +để nắm danh sách các tổ chức danh tiếng đã chia sẻ đôi lời về cách thức và +lý do họ sử dụng Debian.</p> + +<h2><a name="history">Debian đã bắt đầu như thế nào?</a></h2> + +<p>Debian được bắt đầu vào tháng 8 năm 1993 bởi Ian Murdock, là một bản phân +phối mới được thực hiện một cách công khai, theo tinh thần của Linux và GNU. +Debian được sắp đặt kỹ lưỡng và chu toàn, được bảo trì và hỗ trợ với chế độ +tương tự. Bắt đầu từ một nhóm các hacker phần mềm tự do quy mô nhỏ nhưng chặt +chẽ và dần dần phát triển thành nhóm lớn, một cộng đồng có tổ chức gồm nhiều nhà +phát triển và người dùng. Xem <a href="$(DOC)/manuals/project-history/">lịch sử chi tiết</a>. +</p> + +<p>Như nhiều người đã hỏi, Debian được phát âm /ˈde.bi.ən/. Nó xuất +phát từ sự kết hợp tên của người tạo ra Debian, Ian Murdock, và vợ ông là Debra</a>. +</p> |