diff options
author | Recai Oktas <roktas> | 2005-01-22 05:56:22 +0000 |
---|---|---|
committer | Recai Oktas <roktas> | 2005-01-22 05:56:22 +0000 |
commit | 1837d91ca0c7029f17f1ae7290e3acc15cdac25d (patch) | |
tree | a46c5c5b6e1949187d82932b4fd8b9d6e03da158 /turkish/intro | |
parent | 5b35b5cb80cb11eec7a8fd9abdb968492e6fc837 (diff) |
* intro/free.wml: Update.
* intro/index.wml: Small fixes.
* intro/about.wml: Revive and _heavily_ update.
* intro/why_debian.wml: New translation.
CVS version numbers
turkish/intro/about.wml: 1.8 -> 1.9
turkish/intro/free.wml: 1.4 -> 1.5
turkish/intro/index.wml: 1.1 -> 1.2
turkish/intro/why_debian.wml: INITIAL -> 1.1
Diffstat (limited to 'turkish/intro')
-rw-r--r-- | turkish/intro/about.wml | 241 | ||||
-rw-r--r-- | turkish/intro/free.wml | 4 | ||||
-rw-r--r-- | turkish/intro/index.wml | 5 | ||||
-rw-r--r-- | turkish/intro/why_debian.wml | 240 |
4 files changed, 489 insertions, 1 deletions
diff --git a/turkish/intro/about.wml b/turkish/intro/about.wml new file mode 100644 index 00000000000..aba1e482f98 --- /dev/null +++ b/turkish/intro/about.wml @@ -0,0 +1,241 @@ +#use wml::debian::template title="Debian Hakkında" +#use wml::debian::translation-check translation="1.31" + +# Translators: Recai Oktaş <roktas@omu.edu.tr> +# Halil Demirezen <halild@bilmuh.ege.edu.tr> +# Language-Team: Debian L10n Turkish <debian-l10n-turkish@lists.debian.org> + +<UL> +<LI><A href="#what">Debian NEDİR?</A> +<LI><A href="#free">Tamamıyla ücretsiz?</A> +<LI><A href="#CD">Ücretsiz diyorsunuz, fakat CD'ler/bantgenişliği para tutuyor!</A> +<LI><A href="#disbelief">Çoğu yazılım yüzlerce dolara mal oluyor. + Nasıl bedava dağıtıyorsunuz ki?</A> +<LI><A href="#hardware">Hangi donanımlar destekleniyor?</A> +<LI><A href="#info">Karar vermeden önce daha fazla bilgiye ihtiyacım var.</A> +<LI><A href="#why">Hâlâ ikna olmadım. Debian'ın artıları ve eksileri nelerdir?</A> +<LI><A href="#install">Debian'ı nasıl edinebilirim?</A> +<LI><A href="#support">Bunu kendi başıma yapamıyorum. Debian için + nereden destek alabilirim?</A> +<LI><A href="#who">Bu arada siz kimsiniz?</A> +<LI><A href="#users">Debian'ı kimler kullanıyor?</A> +<LI><A href="#history">Herşey nasıl başladı?</A> +</UL> + + +<H2><A name="what">Debian NEDİR?</A></H2> + +<P><A HREF="$(HOME)/">Debian Projesi</A>, <A HREF="free">özgür</A> bir +işletim sistemi yaratmak ortak gayesiyle bir araya gelmiş bireylerin +bir oluşumudur. Bu işletim sistemi <strong>Debian GNU/Linux</strong>, +veya kısaca <strong>Debian</strong> olarak adlandırılmaktadır. + +<P>Bir işletim sistemi bilgisayarınızın çalışmasını sağlayan bir dizi +temel program ve araçtan oluşmuş bir yazılım topluluğudur. İşletim +sisteminin merkezinde çekirdek (kernel) yer alır. Çekirdek, +bilgisayardaki en temel programdır; bütün temel işleri yönetir ve +diğer programları başlatmanızı sağlar. + +<P>Debian sistemleri halihazırda <A +href="http://www.kernel.org/">Linux</A> çekirdeğini kullanmaktadır. +Linux, <a href="http://www.cs.helsinki.fi/u/torvalds/">Linus + Torvalds</A> tarafından başlatılan ve dünya üzerindeki binlerce +programcı tarafından desteklenen bir yazılımdır. + +<P>Bununla beraber, başta <A +href="http://www.gnu.org/software/hurd/hurd.html">Hurd</A> gelmek +üzere Debian'ın diğer çekirdeklerle de birlikte sunulması için halen +çalışmalar sürmektedir. Hurd, (Mach gibi) bir mikro çekirdeğin üstünde +çalışarak farklı birçok özellik sunan bir sunucular bütünüdür. Hurd, +GNU projesi tarafından üretilmiş ücretsiz bir yazılımdır. + +<P>İşletim sisteminin büyümesini sağlayan temel araçların çoğu <A +href="http://www.gnu.org/">GNU projesi</A>'nden gelmektedir. +GNU/Linux ve GNU/Hurd adlandırmalarının kaynağı budur. Bu araçlar da +ücretsizdir. + +<P>Doğal olarak insanların asıl istediği uygulama yazılımlarıdır: istedikleri +işlerin yapılmasına yardımcı olan ve yazı yazmaktan, belirli bir ciddi işi +görmeye; oyun oynamaktan, yazılım geliştirmeye dek uzanan bir dizi uygulama +yazılımları. Debian, (bilgisayarınıza kolayca kurulabilecek bir biçemde +önceden derlenmiş) <packages_in_stable> adedin üzerinde<A +HREF="$(DISTRIB)/packages">paketle</A> gelmektedir. Üstelik bu paketler +tamamıyla <A HREF="free">özgür</A> dür. + +<P>Bu durum bir kuleye benzetilerek açıklanabilir. Kulenin tabanında çekirdek +bulunmaktadır. Onun tepesinde ise bütün temel araçlar. Diğer herşey +bilgisayarınızda çalıştırdığınız programlara karşı düşer. Kulenin en tepesinde +Debian, bütün parçaları organize etmekte ve bunların birlikte düzenli şekilde +çalışmasını sağlamaktadır. + +<H2>Tamamıyla <A href="free" name="free">Ücretsiz?</A></H2> + +<P>Belki merak ediyorsunuzdur: İnsanlar niçin saatlerini program yazarak, +bunları titizlikle paketleyerek ve sonra da hiçbir karşılık gözetmeden diğer +insanlara <EM>vererek</EM> harcıyorlar? Bu soruya verilecek cevap katkıda +bulunan insanların çeşitliği kadar değişiklik gösterir. Bazı insanlar +diğerlerine yardım etmeyi severler. Bazıları ise bilgisayarlar hakkında daha +fazla şey öğrenmek amacıyla program yazarlar. Gittikçe daha fazla sayıda insan +yazılımların abartılmış ücretlerinden kaçınmak için bir yol arıyor. Sayıları +gün geçtikçe artan bir grup diğerlerinden aldıkları ücretsiz yazılımlara +minnettarlıklarının ifadesi olarak katkıda bulunuyor. Çoğu akademik çevre +yaptıkları araştırmaların sonuçlarından daha geniş kitlelerin yararlanması için +özgür yazılım üretir. İş çevreleri özgür yazılımların geliştirilmesine +yardım ediyor. Çünkü böylelikle bu yazılımların gelişiminde söz sahibi +olabiliyorlar (Belirli bir özelliği gerçeklemek için o işi kendinizin +yapmasından daha hızlı bir yöntem yoktur.). Ve tabii, bir çoğumuz +bu işi çok eğlenceli buluyoruz. + +<P>Debian özgür yazılıma kendisini o kadar adamıştır ki, bu adanmanın bir +belgeyle resmîleştirilmesinin yararlı olacağını düşündük. İşte <A +href="$(HOME)/social_contract">Sosyal Sözleşme</A> böyle doğdu. + +<P>Debian özgür yazılıma inanmakla birlikte, insanların kendi bilgisayarlarına +özgür olmayan yazılımları koymak istediği veya koymak zorunda bulunduğu +durumlar da mevcuttur. Mümkün olduğu sürece Debian bunu destekleyecektir. +Hatta, yegane görevi Debian sistemine özgür olmayan yazılım kurmak olan +paketler gün geçtikçe çoğalmaktadır. + +<H2><A name="CD">Ücretsiz diyorsunuz, fakat CD'ler/bantgenişliği para +tutuyor!</A></H2> + +<P>Şöyle soruyor olabilirsiniz: Eğer yazılım ücretsiz ise, CD için belirli bir +satıcıya veya dosya indirmek için bir İSS'e neden ödeme yapayım? + +<P>Bir CD alırken, bir insanın zamanına, CD'leri hazırlarken yaptığı +harcamalara ve (şayet bütün CD'leri satamazsa) ticari riskine ödeme +yapıyorsunuz. Diğer bir anlatımla, yazılımın dağıtıldığı fiziksel ortam için +ödeme yapıyorsunuz, yazılımın kendisi için değil. + +<p>"Free" kelimesini kullanırken yazılımın <strong>özgürlüğüne</strong> +(<i>freedom</i>) atıfta bulunuyoruz, bedava olmasına değil. Daha fazla bilgi +için <a href="free">"özgür yazılım" (free software) ile neyi kastediyoruz</a>'u +veya konu hakkında <a href="http://www.fsf.org/philosophy/free-sw.html">Özgür +Yazılım Kuruluşu ne söylüyor</a>'u okuyabilirsiniz. + +<H2><A name="disbelief">Çoğu yazılım yüzlerce dolara mal oluyor. Nasıl bedava +dağıtıyorsunuz ki?</A></H2> + +<P>Daha güzel bir soru: Yazılım şirketleri bu kadar bu kadar büyük masraflarla +nasıl başa çıkabiliyorlar? Yazılım üretmek araba yapmak gibi değildir. +Yazılımınızın ilk kopyasına bir kere ulaştığınızda, aynısından milyonlarca +yapmak için gerekli maliyet yok denecek kadar azdır (Microsoft'un bankada +milyarlarca dolarının olmasının iyi bir nedeni var). + +<P>Konuya daha değişik bir yönden bakın: Bahçenizde sınırsız miktarda kum +olması halinde, bu kumu bağışlamak istiyor olabilirsiniz. Öte yandan kumu +başkalarına götürmesi için nakliye şirketlerine para ödemek budalalık +olacaktır. İnsanların gelmesini ve kumu kendilerinin almasını sağlarsınız (ağ +üzerinden dosya indirmeyle eşdeğer) veya onlar, kumu kendi kapılarına getirecek +birilerine para ödeyebilirler (bir CD satın almakla eşdeğer). Bu, tam olarak +Debian'ın nasıl çalıştığını ve CD'lerin çoğunun neden bu kadar ucuz olduğunu +(üç CD için sadece 6 dolar) açıklamaktadır. + +<P>Debian, CD satışından herhangi bir para kazanmamaktadır. Diğer taraftan +alan kaydı ve donanım masrafları için de para gerekmektedir. Debian'a bir +katkınız olsun istiyorsanız, yaptığınız alışverişin bir kısmını Debian'a <A +href="$(HOME)/donations">bağış</A> olarak bırakan <A href="../CD/vendors/">CD +satıcıları</A>nın birinden CD satın alınız. + +<H2><A name="hardware">Hangi donanımlar destekleniyor?</A></H2> + +<P>Hemen hemen bütün bilinen donanımlar desteklenmektedir. Eğer makinenizdeki +bütün herşeyin desteklendiğinden emin olmak istiyorsanız, <A +href="http://www.tldp.org/HOWTO/Hardware-HOWTO/">Linux Donanım Uyumluluğu +NASIL</A>'ına bir göz atın. + +<P>Yaptıkları parçaların ayrıntılarını vermeyerek zorluk çıkaran çok az sayıda +şirket mevcuttur. Yani bu şirketlere ait donanımları GNU/Linux ile +kullanamayabilirsiniz. Bazı şirketler özgür olmayan sürücüler sunar, fakat bu +da bir sorundur; çünkü ilgili şirket gelecekte bir gün kapanabilir ya da satın +aldığınız donanım için destek vermeyi bırakabilir. Sadece, ürünleri için <A +href="free">özgür</A> yazılım sürücüsü sağlayan üreticilerden donanım almanızı +salık veriyoruz. + +<H2><A name="info">Daha fazla bilgi arıyorum.</A></H2> + +<P><A href="$(DOC)/FAQ/">SSS</A> bölümümüze bakmak isteyebilirsiniz. + +<H2><A name="why">Hâlâ ikna olmadım.</A></H2> + +<P>Bizim sözlerimize bakmayın, Debian'ı kendiniz deneyin. Sabitdisk fiyatları +artık çok ucuzladığından, büyük olasılıkla diskinizde 500MB'lık bir boş alan +ayırabilirsiniz. Debian bu fazladan boş alana kolaylıkla kurulabilir ve mevcut +işletim sisteminizle birlikte yaşayabilir. Eğer nihayetinde daha fazla boş +alana ihtiyaç duyarsanız, işletim sistemlerinizden birini silmeniz basitçe +yeterli olacaktır (ve eminiz ki Debian'ın gücünü gördükten sonra silinen sistem +Debian olmayacak). + +<P>Yeni bir işletim sistemini denemek değerli vaktinizden fedakarlık yapmayı +gerektireceğinden çekinceleriniz olması tamamıyla anlaşılabilir bir durumdur. +Bu yüzden <A href="why_debian">Debian'ın artı ve eksilerini</A> içeren bir +liste derledik. Bu belge ayıracağınız zamanın değip değmeyeceğini +belirlemenizde yardımcı olacaktır. Umarız dürüstlük ve samimiyetimizi takdir +edersiniz. + +<H2><A name="install">Debian'ı nasıl edinebilirim?</A></H2> + +<P>Debian'ın kurulumunda en çok tercih edilen yöntem çok sayıdaki CD +satıcılarımızın birinden kırtasiye bedeliyle satın alabileceğiniz bir CD +kullanmaktır. Eğer İnternet bağlantınız iyi durumda ise, Debian'ı İnternet +üzerinden indirebilir ve kurabilirsiniz. + +<p>Daha fazla bilgi için lütfen <a href="../distrib/">Debian'ı Edinme +sayfamızı</a> inceleyin. + +<P>Henüz bunu yapmamışsanız, <A +href="http://www.tldp.org/HOWTO/Hardware-HOWTO/">Linux Donanım Uyumluluğu +NASIL</A> belgesine öncelikle göz atmak isteyebilirsiniz. + +<p>Debian kapsamında sunulan <A href="$(DISTRIB)/packages">paketlere</A> +bakmayı da unutmayın (umarız mevcut paket sayısı gözünüzü korkutmaz). + +<H2><A name="support">Bunu kendi başıma yapamıyorum. Debian için nereden destek +alabilirim?Nasıl destek alabilirim?</A></H2> + +<p>Web sitesinde ve sisteminize kurabileceğiniz paketlerin içeriğinde +bulabileceğiniz belgeleri okuyarak yardım alabilirsiniz. Eposta listeleri veya +IRC üzerinden bizimle iletişim kurmanız da mümkün. Hatta bu amaçla bir +danışman bile kiralayabilirsiniz.</p> + +<p>Daha fazla bilgi için lütfen <a href="../doc/">belgeler</a> ve <a +href="../support">destek</a> sayfalarımıza başvurun.</p> + +<H2><A name="who">Bu arada siz kimsiniz?</A></H2> + +<P>Debian, boş zamanlarında gönüllü olarak çalışan, <a +href="$(DEVEL)/developers.loc">dünya üzerindeki </a> yaklaşık bin civari aktif +<a href="$(DEVEL)/people">geliştirici</a> tarafından hazırlanmaktadır. +Geliştiricilerin çok az bir kısmı birbirleriyle yüzyüze görüşmektedir. +Haberleşme temel olarak (lists.debian.org eposta listeleriyle) eposta ve +(irc.debian.org'daki #debian kanalı ile) IRC üzerinden yürütülmektedir.</p> + +<p>Debian Projesi dikkatli planlanmış bir <a href="organization">yapıya</a> +sahiptir. Debian'ın içyüzüyle ilgili daha fazla bilgi için <a +href="$(DEVEL)/">geliştiriciler köşesi</a> sayfasını incelemekten lütfen +kaçınmayın.</p> + +<H2><A name="users">Debian'ı kimler kullanıyor?</A></H2> + +<P>Bu konuda (kullanıcıların kayıtlı olması zorunlu tutulmadığından) net bir +veri bulunmamakla birlikte, Debian'ın irili ufaklı çok sayıda kurum ve binlerce +birey tarafından kullanıldığına dair güçlü deliller mevcut. Daha fazla bilgi +için Debian'ı nasıl ve neden kullandıklarını kısaca açıklayan iyi bilinen bazı +kurumların listelendiği <a href="../users/">Debian'ı kimler kullanıyor?</a> +sayfamızı inceleyin. + +<H2><A name="history">Herşey nasıl başladı?</A></H2> + +<P>Debian, 1993 Ağustos'unda Ian Murdock tarafından, Linux ve GNU ruhuna uygun +şekilde açık olarak geliştirilebilecek bir dağıtım halinde başladı. Debian +dikkatli ve bilinçli şekilde bir araya getirilmiş, ve aynı titizlikle +geliştirilecek ve desteklenecek bir dağıtım olarak planlanmıştır. Önceleri az +sayıda ve birbirine sıkıca kenetlenmiş Özgür Yazılım Geliştiricileriyle +başlayan proje, adım adım büyüyerek daha iyi şekilde organize olmuş bir +geliştiriciler ve kullanıcılar topluluğu haline gelmiştir. Daha fazla bilgi +için <A HREF="$(DOC)/manuals/project-history/">ayrıntılı tarihçe</A> bölümünü +inceleyin. + +<P>Çokları tarafından sorulduğundan açıklayalım: Debian /ˈde.bi.ən/ +şeklinde telafuz edilmektedir. Debian ismi, Debian'ın yaratıcısı Ian Murdock +ve eşi Debra'nın isimlerinden gelmektedir. diff --git a/turkish/intro/free.wml b/turkish/intro/free.wml index a1af928b644..fabe73fc5c8 100644 --- a/turkish/intro/free.wml +++ b/turkish/intro/free.wml @@ -1,6 +1,10 @@ #use wml::debian::translation-check translation="1.18" #use wml::debian::template title="Özgür (Free) Ne Demektir?" NOHEADER="yes" +# Translators: Recai Oktaş <roktas@omu.edu.tr> +# Özgür Murat Homurlu <ozgurmurat@gmx.net> +# Language-Team: Debian L10n Turkish <debian-l10n-turkish@lists.debian.org> + <H1>Özgür (Free) Ne Demektir? <tt>veya</tt> Özgür Yazılım (Free Software) ile Neyi Kastediyoruz?</H1> diff --git a/turkish/intro/index.wml b/turkish/intro/index.wml index dab0ed99f05..248f2b74442 100644 --- a/turkish/intro/index.wml +++ b/turkish/intro/index.wml @@ -1,7 +1,10 @@ #use wml::debian::template title="Giriş" -#Translator: Murat Demirten <murat@debian.org> #use wml::debian::translation-check translation="1.3" +# Translators: Murat Demirten <murat@debian.org> +# Recai Oktaş <roktas@omu.edu.tr> +# Language-Team: Debian L10n Turkish <debian-l10n-turkish@lists.debian.org> + <p><a href="about">Debian Hakkında</a>. <p><a href="free">Özgür (Free) kelimesinin anlamı</a>. diff --git a/turkish/intro/why_debian.wml b/turkish/intro/why_debian.wml new file mode 100644 index 00000000000..db0e07c1791 --- /dev/null +++ b/turkish/intro/why_debian.wml @@ -0,0 +1,240 @@ +#use wml::debian::template title="Debian'ı Seçmek için Nedenler" +#include "$(ENGLISHDIR)/releases/info" +#use wml::debian::translation-check translation="1.50" + +# Translators: Recai Oktaş <roktas@omu.edu.tr> +# Language-Team: Debian L10n Turkish <debian-l10n-turkish@lists.debian.org> + +<P>Makinenizde Debian GNU/Linux'u kullanmayı düşündüğünüz için teşekkürler. +Debian'ı niçin denemeniz gerektiği konusunda yeterince ikna olamamışsanız +aşağıdaki hususları değerlendirin: + +<DL> +<DT><B>Debian kullanıcıları tarafından geliştirilmektedir.</B></DT> + + <DD>Birşeylerin düzeltilmesi veya iyileştirilmesi gerekiyorsa bunu biz + yaparız.</DD> + +<DT><B>Benzersiz destek</B></DT> + + <DD><A HREF="../MailingLists/">Eposta listelerine</A> gönderilen bir ileti + 15 dakika (veya daha da kısa bir süre) içinde cevaplanır, üstelik Debian'ı + geliştiren insanlar tarafından. Bu durumu telefon üzerinden verilen tipik + bir destekle kıyaslayın: telefon başında geçen saatler; sadece sisteminizi + yeterince bilmeyen ve hatta sorunuzu dahî anlamaktan aciz birilerinden + yardım almak için, ücreti mukabilinde. + +<DT><B>Tercihinizde yalnız olmayacaksınız</B></DT> + + <DD>Çok sayıda kuruluş ve birey Debian kullanmaktadır. Debian'ı kullanan + ve, nasıl kullandıklarını ve niçin Debian'ı seçtiklerini kısaca açıklamayı + tercih eden çok tanınmış bazı sitelerle ilgili bilgiler için <A + HREF="../users/">Debian'ı Kimler Kullanıyor?</A> sayfamızı inceleyin.</DD> + +<DT><B>Dünya üzerindeki en iyi paketleme sistemi.</B></DT> + + <DD>Üç sürüm önceki yazılımdan kalan eski dosyaların sisteminizi + kirletmesinden bıkmadınız mı? Veya bir yazılımı kurarken yazılım + çakışmalarından dolayı sisteminiz çakılmasından? Debian'ın dayanıklı + paketleme sistem Dpkg bütün bu sorunları sizin yerinize halleder.</DD> + +<DT><B>Kolay kurulum</B></DT> + + <DD>Eğer GNU/Linux'un kurulumunun zor olduğuna dair haberler sizi + etkilemişse henüz Debian'ı son zamanlarda denememişsiniz demektir. Kurulum + sürecini düzenli olarak iyileştiriyoruz. Doğrudan CD, DOS, disketler veya + hatta ağ üzerinden bile kurulum yapabilirsiniz.</DD> + +<DT><B>Olağanüstü miktarda yazılım</B></DT> + + <DD>Debian, <A HREF="../distrib/packages"><packages_in_stable> ve üzeri + sayıda farklı yazılımla</A> birlikte gelmektedir. Bu yazılımların her bir + zerresi <A HREF="free">özgür</A>dür. GNU/Linux üzerinde çalışan sahipli + bir yazılımınız varsa bunu da kullanabilirsiniz; hatta yazılımı otomatik + olarak kuran ve herşeyi sizin yerinize ayarlayan bir kurulum programı + bulmanız bile Debian'da mümkün olabilir.</DD> + +<DT><B>Üst seviyede tümleştirilmiş paketler</B></DT> + + <DD>Paketlerin tümleştirilmesi yönünden Debian diğer tüm dağıtımları geride + bırakmaktadır. Bütün yazılımlar tutarlı olarak bir grup tarafından + paketlendiğinden, sadece yazılımların tek bir sitede bulunabilmesinden + değil, karmaşık bağımlılıklar gibi tüm hususlar üzerinde çalışıldığından da + emin olabilirsiniz. Paket biçemi olarak deb'in rmp'e göre bazı artıları + olduğuna inanıyoruz, fakat bir Debian sistemini dayanıklı kılan asıl husus + paketler arasındaki tümleştirmedir.</DD> + +<DT><B>Kaynak kod</B></DT> + + <DD>Bir yazılım geliştiricisiyseniz, yüzlerce geliştirme aracı ve diline ek + olarak milyonlarca satır kaynak kodun temel sistemde bulunmasından çok + memnun olacaksınız. Ana dağıtımdaki bütün yazılımlar <A + HREF="../social_contract#guidelines">Debian Özgür Yazılım Yönergeleri + (DFSG)</A> ölçütlerini karşılamaktadır. Yani bu kodu incelemek veya yeni + bir özgür yazılım projesinde değerlendirmek gibi şekillerde özgürce + kullanabilirsiniz. Ayrıca sahiplik taslayan projelerde kullanılmaya uygun + çok sayıda araç ve kod da mevcuttur.</DD> + +<DT><B>Kolay sürüm yükseltmeleri</B></DT> + + <DD>Paketleme sistemimiz sayesinde yeni bir sürüme yükseltme Debian'da + anlık bir işlemdir. Sadece <tt>apt-get update; apt-get dist-upgrade</tt> + komutlarını çalıştırın. Birkaç dakika içinde CD'den veya 150'nin + üzerindeki Debian <A HREF="$(HOME)/mirror/list">yansılarından</A> birini + apt'a göstererek ağ üzerinden yükseltme mümkün olmaktadır.</DD> + +<DT><B>Hata takip sistemi</B></DT> + + <DD>Debian'ın <A HREF="http://bugs.debian.org/">hata takip sistemi</A> + herkese açıktır. Yazılımların her zaman kullanıcının arzu ettiği şekilde + çalışmayacağı gerçeğini gizleme gayretinde değiliz. Kullanıcılar hata + bildirmeye teşvik edilmekte ve, hata bildirimlerinin ne zaman ve hangi + gerekçeyle kapatıldığı konusunda bilgilendirilmektedirler. Bu sistem + Debian'ın problemlere hızlıca ve dürüst olarak cevap vermesini mümkün + kılmaktadır.</DD> + +</DL> + +<P>Henüz bir GNU/Linux kullanıcısı değilseniz, aşağıdaki olumluluklardan sizde +istifade edebilirsiniz: + +<DL> + +<DT><B>Kararlılık</B></DT> + + <DD>Yeniden başlatılmadan bir yılın üzerinde çalışmaya sürdüren çok sayıda + makine mevcuttur. Üstelik yeniden başlatma gereği oluştuğundan bile bunun + nedeni bir güç arızası veya donanım yükseltmesidir. Bu durumu her gün + defalarca çakılan diğer sistemlerle kıyaslayın.</DD> + + There are many cases of machines that run for over a year without + rebooting. Even then, they are only rebooted due to a power failure or + a hardware upgrade. Compare that to other systems that crash multiple + times a day.</DD> + +<DT><B>Fast and easy on memory</B></DT> + + <DD>Diğer işletim sistemleri bir veya iki alanda hızlı olabilir, fakat + GNU/Linux tabanlı olarak Debian hafif ve formdadır. Bir öykünücü yoluyla + GNU/Linux üzerinde koşturulan Windows yazılımları bazen doğal ortamlarından + <b>daha hızlı</b> çalışabilirler.</DD> + +<DT><B>Birçok donanımın sürücüleri GNU/Linux kullanıcıları tarafından +yazılmıştır, üreticiler tarafından değil.</B></DT> + + <DD>Bunun anlamı yeni donanımların desteklenmesinde gecikmeler yaşanması ve + bazı donanımlar için ise hiç destek bulunmaması olmakla birlikte, bu durum, + üreticisi o ürünü üretmeyi bıraksa veya ortadan kaybolsa bile ilgili + donanımın desteklenmesini mümkün kılar. Deneyimle sabittir ki, Açık Kaynak + sürücüleri sahipli olan sürücülerden genellikle daha iyidir.</DD> + + While this can mean delays before new hardware is supported and no + support for some hardware, it enables support for hardware long after + the manufacturer has stopped producing it or gone out of business. + Experience has shown that Open Source drivers are usually much better + than proprietary ones.</DD> + +<DT><B>Yüksek sistem güvenliği</B></DT> + + <DD>Windows 95 esas itibarıyla herhangi bir güvenliğe sahip değildir. + Benzer şekilde NT de bu konuda çok kötü durumdadır. Yıllar süren + çalışmalardan sonra GNU/Linux oldukça güvenli bir hale ulaşmıştır ve Debian + bu olumluluktan nasibini almaktadır. Bunun yanı sıra Debian, güvenlik + sorunlarını gideren düzeltmelerin dağıtıma çabucak girmesi hususunda da çok + isteklidir (düzeltilmiş paketler genellikle birkaç gün içinde paket + depolarına yüklenmektedir). <BR>Tarih şunu göstermiştir ki, 'saklanma + yoluyla güvenlik' ilkesi iş görmemektedir. Kaynak kodun mevcudiyeti + Debian'daki güvenliğin kamuya açık şekilde değerlendirilmesini ve bu + suretle zayıf güvenlik modellerinin gerçeklenmesini önlemektedir.</DD> + +<DT><B>Güvenlik yazılımları</B></DT> + + <DD>Birçoklarının malumu değildir, ağ üzerinden gönderilen herşey siz ve + alıcı arasındaki herhangi bir makine tarafından görülebilir. Debian, + kullanıcıların birbirlerine gönderdikleri epostaların mahremiyetini + sağlayan çok tanınır GPG (ve PGP) yazılımlarına ait paketleri çermektedir. + Buna ilave olarak ssh, ssh'ın kurulu olduğu diğer makinelere güvenli + şekilde bağlanmanızı sağlar.</DD> + +</DL> + +<P>Elbette Debian mükemmel değil. Eleştirilerin yoğunlaştığı dört alan var: + +<DL> + +<DT><I>"<A HREF="../releases/stable/i386/dselect-beginner">Dselect'in</A> +(Debian paketleme sistemi dpkg önyüzü) öğrenilmesi zor."</I></DT> + + <DD>Bu halen üzerinde çalışılan bir alan. Debian'ın yeni paket yöneticisi + APT, daha iyi önyüzlere temel oluşturacak şekilde tasarlanmıştır ve gayet + olumlu eleştiriler almaktadır. APT; kurulumun baştan sona tertip edilmesi, + çoklu kaynak yeteneği ve daha bir çok benzersiz özellik sunmaktadır. Daha + cazip ve kullanıcı dostu APT arayüzleri halen geliştirilmektedir.</DD> + +<DT><I>"Revaç gören ticarî yazılımların eksikliği."</I></DT> + + <DD><p>Bazı popüler yazılımların GNU/Linux'da bulunmadığı oldukça doğrudur. + Bununla birlikte, sahipli programların en iyi özelliklerini taklit edecek + şekilde tasarlanmış ve buna <a href="free">özgür yazılım</a> olma değerini + de ekleyen muadil programlar mevcuttur.</p> + + <p>Word ve Excel gibi ofis programlarının eksikliği artık bir sorun + olmamalıdır, zira Debian tamamıyla <a href="free">özgür yazılım</a>'dan + müteşekkil iki ofis yazılımı içermektedir: <a + href="http://www.koffice.org/">KOffice</a> ve <a + href="http://www.gnome.org/gnome-office/">GNOME Office</a>. <a + href="http://www.openoffice.org/">OpenOffice</a> de gelecekteki Debian + sürümünde bulunacaktır. </p> + + <p>Çeşitli sahipli ofis yazılımları da mevcuttur: + <a href="http://www.vistasource.com/page.php?id=7">Applixware + (Anyware)</A>, <A HREF="http://www.sun.com/staroffice/">StarOffice</A>, + <a href="http://www.hancom.com/">Hancom Office</a>, + <a href="http://xibios.free.fr/">Axene</a> ve diğerleri. + + <p>Veritabanlarıyla ilgilenenler için, Debian iki popüler veritabanı + programıyla birlikte gelmektedir: <A HREF="http://www.mysql.com/">mySQL</A> ve + <A HREF="http://www.postgresql.org/">PostgreSQL</A>. Bunların dışında + <a href="http://www.sapdb.org/">SAP DB</a>, + <a href="http://otn.oracle.com/tech/linux/content.html">Oracle</a>, + <a href="http://www-3.ibm.com/software/data/informix/">Informix</a>, + <a href="http://www.ibm.com/software/data/db2/linux/">IBM DB2</a> + ve diğerleri de GNU/Linux'da mevcuttur. + + <p>GNU/Linux'un gücünü ve hızla büyüyen bir kullanıcı tabanına sahip, büyük + ölçüde el değmemiş pazar değerini farkeden şirketler arttıkça, muhtelif + sahipli yazılımlar da daha fazla sayıda gelmektedir. (GNU/Linux ücretsiz + olarak dağıtıldığından, satış oranları kullanıcı sayısının kestirilmesinde + kullanılamaz. En sağlıklı tahminlere göre, GNU/Linux %5'lik bir pazar + payına sahiptir ki 2001 başlangıcı itibarıyla bu, 15 milyon kullanıcı + demektir.) +</DD> + +<DT><I>"GNU/Linux'un yapılandırması zordur."</I></DT> + + <DD>Bu ifadede yapılandırma deniliyor, kurulum değil, çoğu insan Debian'ın + ilk kurulumunu Windows'dan daha kolay bulduğundan. Bir çok donanımın + (yazıcılar mesela) daha kolay ayarlanabilmesi mümkün olabilirdi. Bunun + yanısıra, bazı yazılımlar yapılandırma boyunca (en azından yaygın + ayarlarda) kullanıcıya eşlik eden bir betikle gelebilirdi. Bu konu + üzerinde halen çalışılan bir alandır.</DD> + +<DT><I>"Her donanım desteklenmiyor."</I></DT> + + <DD>Özellikle gerçekten çok yeni, çok eski veya çok nadir donanımlar. + Ayrıca üreticisinin sadece Windows platformları için destek sunduğu + karmaşık "sürücü" yazılımlarına bağımlı donanımlar (örnek olarak yazılım + modemleri). Bununla beraber çoğu durumda GNU/Linux altında çalışabilecek + eşdeğer bir donanım mevcuttur. Bazı donanımlar, üreticisi donanım + özelliklerini gizli tutmayı seçtiğinden, desteklenmemektedir. Bu konu da + üzerinde halen çalışılan bir alandır.</DD> + +</DL> + +<P>Eğer yukarıda yazılanlar Debian'ı kullanmanız noktasında sizi ikna etmeye +yetmemişse şunu düşünün: düşük maliyet (neredeyse bir telefon konuşması kadar), +kolay kurulum ve verimliliğinizi kolaylıkla ikiye katlayacak gerçek +çok-görevlilik. Denememenin maliyeti altından nasıl kalkabilirsiniz? + +# <P>İlgili bağlantılar: +# http://alexsh.hectic.net/debian.html |